تاسیس و شکل گیری اولیه دانشگاه در آبان ماه ۱۳۳۵ است. در آن زمان، هسته اولیه دانشگاه، به عنوان "پلی تکنیک تهران" به منظور توسعه فعالیت‌های دو موًسسه فنی وقت، "انستیتو تکنولوژی" و "هنرسرای عالی" شکل گرفت. در سال ۱۳۳۶ اولین دوره دانشجویان از طریق آزمون داخلی پذیرفته شدند و از سال ۱۳۳۷ فعالیت آموزشی پلی تکنیک تهران، به طور رسمی با پنج رشته مهندسی: "برق و الکترونیک"، "مکانیک"، "نساجی"، "شیمی " و "راه و ساختمان" آغاز شد. با رشد تدریجی پلی تکنیک تهران تا سال ۱۳۵۷، پنج بخش به شرح زیر به دانشکده اضافه شد: دانشکده فنی: این دانشکده هسته اصلی پلی تکنیک تهران را ایجاد کرده و از ۶ انستیتو یا گروه آموزشی تحت عنوان "مهندسی برق و الکترونیک"، "مهندسی شیمی و پتروشیمی"، "مهندسی نساجی و پلیمر"، "مهندسی مکانیک"، "مهندسی معدن" و " مهندسی صنایع" تشکیل شد. دانشکده تربیت دبیر فنی و علوم: در سال ۱۳۵۵ با همکاری وزارت آموزش و پرورش تاسیس شد. دانشکده علوم پایه و کامپیوتر: این دانشکده به منظور ارائه درس های پایه برای دانشجویان دیگر دانشکده ها ایجاد شد. دانشجویان این دوره ها، مدرک تحصیلی از دانشکده دریافت نمی‌کردند. انستیتو تحصیلات تکمیلی و تحقیقات: به منظور اداره و سرپرستی مقطع کارشناسی ارشد و امور تحقیقاتی دانشگاه دایر شد. در آن زمان ۵ دوره کارشناسی ارشد و یک مؤسسه تحقیقاتی با عنوان "مرکز تحقیقات صنایع غذایی" زیر نظر این انستیتو اداره می شد. دکتر حبیب نفیسی پس از مهندس حبیب نفیسی بنیانگذار پلی تکنیک تهران، چند ماهی دکتر عابدی به جای وی ریاست پلی تکنیک را بر عهده داشت و سپس در اواخر سال ۴۱ دکتر مجتهدی رئیس اسبق دبیرستان البرز، به ریاست پلی تکنیک منصوب شد. دکتر مجتهدی خدمات بسیار زیادی برای پلی تکنیک انجام دادند و می توان گفت پلی تکنیک نیمی از شهرت و افتخار خود را مدیون دکتر مجتهدی می‌باشد. لازم به یادآوزی است که خدمات مهندس نفیسی در تأسیس و بنیانگذاری پلی تکنیک تهران با دشواریهایی که داشت و همچنین زحمات دکتر محمد علی مجتهدی در بالا بردن سطح علمی این دانشگاه در سال‌های اولیه از اهمیت ویژهای برخوردار است. دکتر مجتهدیاز خدمات دکتر مجتهدی می‌توان علاوه بر بالا بردن سطح علمی دانشگاه به احداث آمفی تاتر مرکزی و سالن غذاخوری و تکمیل دانشکده‌های مختلف اشاره کرد. وی که دکترای خود را در ریاضیات در کشور فرانسه به پایان رسانده بود، پس از انتصاب به ریاست پلی تکنیک، علاوه بر ایجاد تحولاتی در اعضاء هیأت علمی به تاسیس آمفی تئاتر، رستوران، زمین ورزش و تجهیزات آزمایشگاهی همت گمارد و نظمی خاص را در دانشگاه برقرار کرد. پس از پایان یافتن دوره سه ساله وی در سال ۱۳۴۴ اقدام به تأسیس دانشگاه جدیدی نمود که بعدها دانشگاه صنعتی شریف نام گرفت. بعد از دکتر مجتهدی، دکتر بینا حدود یک سال و نیم ریاست پلی تکنیک را بر عهده داشتند و در اوایل سال ۱۳۴۶ (یا اواخر سال ۴۵) مهندس نفیسی که از آمریکا بازگشته بودند، مجدداً به ریاست پلی تکنیک منسوب شدند. یکی از اقداماتی که ایشان در ریاست مجددشان برای پلی تکنیک انجام دادند، تهیه یک تاریخ منسجم از پلی تکنیک بود، این کار توسط چند کارشناس یونسکو که مهندس نفیسی از آنها دعوت به همکاری کرده بودند انجام شد. در اینجا به اختصار به نام روسای دیگر دانشگاه اشاره می‌کنیم: دکتر یگانه حائری، اولین دکترای متالوژی در کشور )۱۳۴۸ – ۱۳۴۶( دکتر محمد جعفر جد بابایی، دکترای مهندسی شیمی )۱۳۵۱ – ۱۳۴۹( دکتر کاظم نجم آبادی )۱۳۵۴ – ۱۳۵۱( دکتر حسین ماهبان، دکترای مکانیک )۱۳۵۶ – ۱۳۵۴( دکتر سیروس شفیقی _دکترای معدن )۱۳۵۷ – ۱۳۵۶( دکتر میری از دانشکده فنی دانشگاه تهران، از اواسط تیرماه ۵۷ به مدت چند ماه دکتر مهدی از اساتید دانشکده مهندسی برق، از اول مهر ۵۷ تا انقلاب اسلامی دکتر حسن فرید اعلم، استاد دانشکده صنایع، از پیروزی انقلاب اسلامی به مدت چند ماه دکتر سید کمال الدین نیک روش دکترای برق )۱۳۶۰ – ۱۳۵۸( دکتر حسن رحیم زاده، دکترای مکانیک )۱۳۶۱ – ۱۳۶۰( دکتر علی اکبر رمضانیانپور دکترای عمران) (سرپرست دانشگاه) - (۱۳۶۱( دکتر رضا حسینی ابرده، دکترای مکانیک )۱۳۶۲ – ۱۳۶۱( دکتر محمد حسین سلیمی نمین، دکترای صنایع )۱۳۷۵ – ۱۳۶۲( دکتر علیرضا رهایی، استاد دانشکده عمران )۱۳۷۶ – ۱۳۷۵( دکتر عبدالحمید ریاضی _استاد دانشکده ریاضی )۱۳۸۰ – ۱۳۷۶( دکتر احمد فهیمی فر، استاد دانشکده عمران )۱۳۸۴ – ۱۳۸۰( دکتر علیرضا رهایی، استاد دانشکده عمران )۱۳۹۳ – ۱۳۸۴( دکتر سید احمد معتمدی، استاد دانشکده برق(۱۳۹۳- ۱۴۰۰) دکتر سیدحسن قدسی‌پور، استاد دانشکده مهندسی صنایع (۱۴۰۰ - تا کنون) علاوه بر روسای دانشگاه، شکوفایی و درخشش دانشگاه صنعتی امیر کبیر در تمامی عرصه‌های علمی و صنعتی مرهون زحمات مسئولین، اساتید، رؤسای دانشکده ها، فارغ التحصیلان، کارکنان و دانشجویان این دانشگاه است که هر کدام به سهم خود در بالا بردن سطح علمی و افتخارات روز افزون پلی تکنیک از ابتدا تا کنون تلاش کرده اند. پلی تکنیک تهران در جریان انقلاب اسلامی، یکی از پایگاه های فعال دانشگاهی بود و در به ثمر رسانیدن انقلاب اسلامی نقش فعالی بر عهده داشت. پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، پلی تکنیک تهران در سال ۱۳۵۸ به دانشگاه تبدیل شد و به افتخار رادمرد تاریخ معاصر ایران "امیرکبیر" و تداوم مسیر "دارالفنون"، که به گسترش و توسعه پایه‌های علم نوین و صنعت در کشور اهتمام داشت، به نام دانشگاه صنعتی امیرکبیر نامگذاری شد. این دانشگاه به منظور توسعه و گسترش در زمینه‌های فنی و مهندسی و همسویی با هدف‌های علمی و فرهنگی انقلاب تجدید سازمان یافت و در این راستا تحولات چشمگیری در آن صورت گرفت، اهم این تحولات به این شرح است: دانشکده تربیت فنی و علوم، به علت مطابقت هدف‌های آن با مراکز تربیت معلم از دانشگاه صنعتی امیرکبیر جدا و در مجموعه دانشگاهی تربیت معلم قرار گرفت. مدرسه عالی ساختمان، از دانشگاه صنعتی امیرکبیر جدا و به مجموعه‌ای تحت عنوان دانشگاه خواجه نصیر طوسی اضافه شد. ایجاد دانشکده‌ها و دوره‌های جدید به خصوص دوره‌های تحصیلات تکمیلی، که منجر به تأسیس ۶ دانشکده جدید درطول سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۴ شد.